Hoe een vertaler technologie gebruikt om terug in de tijd te reizen

Door Elisabeth Brentano voor Smartling

In het kader van de Move the World with Words-campagne van Smartling reizen we de hele wereld over om een fotoserie te maken over tien van onze freelance vertalers. We willen je een kijkje geven in hun dagelijks leven en hun gedachten delen over taal en communicatie in het digitale tijdperk. We hebben de handen ineengeslagen met fotograaf/schrijver Elisabeth Brentano om deze briljante vertalers in hun element vast te leggen, en ons eerste profiel gaat over Daniel, die in een afgelegen dorp in de buurt van Oviedo, Spanje woont.

De lente in Spanje was alles waar ik van droomde, en de eerste mensen die ik ontmoette na mijn landing in Asturië waren net zo gastvrij als het weer. Mijn taxichauffeur vertelde me trots over de cider in de regio, en toen de met sneeuw bedekte bergen eindelijk in zicht kwamen, lag mijn kaak op de grond. Toen ik die avond langs de rivier in de buurt van mijn hotel liep, hoorde ik in de verte koebellen en zag ik een kasteel door de bomen gluren. Het voelde echt alsof ik minstens een eeuw of twee terug was gereisd, en het leven hier leek rechtstreeks uit een sprookje te komen.

Ik stuur Daniel een WhatsApp-bericht met de vraag waar we elkaar de volgende ochtend moeten ontmoeten. "Als je taxi je kan afzetten bij de brug (puente) in de stad, haal ik je daar op." Ik ben blij dat hij 'puente' noemt, want dat is een Spaans vocabulairewoord dat ik duidelijk was vergeten. Ik vind de brug op Google Maps, maar ik vraag me ook af waarom Daniel me zijn werkelijke adres niet heeft gegeven. Aangezien hij ergens woont met wifi en mobiele service, zal het zeker niet zo moeilijk zijn om bij zijn huis te komen, toch?

Slechts twee minuten nadat ik in Daniels auto ben gesprongen, begin ik te begrijpen waarom hij het afleverpunt in de stad voorstelde - en waarom hij in dit landelijke paradijs woont. Terwijl we ons een weg banen over een eenrichtingsweg naar Daniel's huisje, passeren we groene heuvels bezaaid met koeien en schapen, terwijl de steile toppen van de Sierra del Aramo in de verte opdoemen. De bevolking varieert van 15 personen in de winter tot ongeveer 50 personen tijdens de warmere maanden, maar dankzij de lokale overheid die een paar jaar geleden in snel internet heeft geïnvesteerd, is het lang niet zo afgelegen als je zou denken. Maar ja, misschien is het dat wel. Elk seizoen verliezen de boeren vee aan wolven, en Daniel vertelt me dat een paar jaar geleden een paar beren de honingboerderij hebben vernield waar we net langs kwamen. Daniels vrouw Leah en hun hond Bowie begroeten me tegelijkertijd, en ik ben onder de indruk dat de tweejarige Leonese herder zowel in het Engels als in het Spaans op commando's reageert. Leah komt uit het Verenigd Koninkrijk en ze werkt ook telewerkend, en hoewel het stel veel heeft gereisd, geven ze er tegenwoordig de voorkeur aan om lokale plekken te verkennen. "We wonen hier nu twee jaar en we ontdekken nog steeds nieuwe plekken", zegt Daniel.

Daniel spreekt Engels, Spaans en Italiaans, en hij werkt al 12 jaar als vertaler, waarvan de laatste zes en een half jaar als freelancer. Zijn eerste postuniversitaire baan was in de internationale marketing, en vertalen werd een klein onderdeel van die functie. Nadat hij zich realiseerde dat hij talent had voor meer dan alleen verkoop, volgde hij een postdoctorale cursus in vertalen - en van daaruit heeft hij de afgelopen tien jaar zijn bedrijf opgebouwd. Na de koffie krijg ik een rondleiding door hun compacte 120 jaar oude huis, dat enkele kleine renovaties heeft ondergaan, maar nog steeds veel van zijn 19e-eeuwse charme heeft behouden. Na een rondleiding door het dorp en een kennismaking met een paar van de buren, gaan we terug de heuvel af voor een traditionele Asturische lunch, maar nog belangrijker, een korte stop bij de lokale markt. Daniel's gesproken Engels heeft een licht Iers accent, en terwijl we ronddwalen op zoek naar de perfecte kaas, bespreken we hoe vertaling en technologie de sleutel zijn tot moderne digitale marketing.

"Sommige mensen denken dat vertalen alleen gaat over het vertalen van woorden, maar het is zoveel meer dan dat", legt hij uit. "Het is bijvoorbeeld heel gemakkelijk om marketingmislukkingen te zien die bedrijven hebben gehad wanneer ze miljoenen dollars in een geweldige campagne steken en deze vervolgens vertalen via een geautomatiseerd systeem of een goedkope, niet-gespecialiseerde dienst inhuren." " Daniel benadrukt het belang van het begrijpen van een merk en product, en dit is wat hem in staat stelt om wereldwijde bedrijven aantrekkelijk te maken voor lokale markten. Het vertaalplatform van Smartling heeft niet alleen merkspecifieke stijlgidsen en woordenlijsten, maar het heeft ook een visuele context en een optie voor vertalers om klanten direct berichten te sturen. "Ik zal het je laten zien als we weer thuis zijn", zegt Daniel, tussen het proeven van een paar verschillende harde kazen van een lokale verkoper door. We vestigen ons uiteindelijk op een groot stuk Manchego (waarschijnlijk de beste die ik ooit heb gehad), en nadat we een paar andere items hebben gekocht voor wijn- en kaasavond, gaan we terug de heuvel op.

Op weg naar huis vult Daniel verschillende glazen flessen met water uit een bron verderop. Dankzij deze waterbron en de speciaalzaken in de stad produceert het echtpaar veel minder afval dan de meeste stedelingen. Hoewel hun huis anders is dan alle andere woningen die ik ooit heb bezocht, wijst Daniel er snel op dat de stad nog steeds redelijk dichtbij is. "Je kunt echt genieten van het beste van twee werelden", zegt hij met een glimlach. We gaan naar boven naar Daniels kantoor, dat meer op een grot lijkt dan op een hokje. "De visuele context is super nuttig", zegt Daniel, wijzend naar het webnavigatiemenu van een klant, dat wordt bekeken in het Smartling-venster op zijn laptopscherm. "Zonder context kunnen woorden verschillende betekenissen hebben en dus anders vertaald worden. Normaal gesproken zou ik de klant een e-mail moeten sturen met het verzoek om een voorbeeld van de lay-out, maar met het platform van Smartling kan ik de plaatsing zien voordat ik zelfs maar begin met vertalen. Dus laten we zeggen dat een menu of een knop een tekenlimiet heeft, die ik al van tevoren weet."

"Zonder deze technologie zou ik veel meer tijd kwijt zijn aan het stellen van vragen en het opzoeken van dingen dan aan het vertalen", voegt Daniel eraan toe. "Na gesprekken met vertalers die dit al meer dan veertig jaar doen, is het verschil met moderne vertaling verbluffend. Vroeger moesten ze documenten per post ontvangen, ze op een typemachine vertalen en ze vervolgens per post terugsturen, dus dit is een enorme verandering." En sociale media zorgen ervoor dat merken ook hun zakelijke beslissingen heroverwegen. Van advertentiecampagnes tot communicatie met klanten, Instagram, Twitter en Facebook kunnen krachtige hulpmiddelen zijn. Daniel en zijn vrouw hebben Facebook-accounts voor vrienden en familie, plus een Instagram-account voor Bowie. Het Bowie-account is gewoon voor de lol en wordt om de paar weken bijgewerkt, en hoewel ze veel meer tijd buiten doorbrengen dan op deze apps, controleren ze ze zeker dagelijks.

"Vele jaren geleden had je je niet kunnen voorstellen dat je zo gemakkelijk zou kunnen communiceren met grote bedrijven, en zelfs met hun CEO's", zegt Daniel over toegankelijkheid in de 21e eeuw. "Tegenwoordig kun je een tweet sturen naar Richard Branson en wie weet? Hij zou zelfs kunnen antwoorden." En daarom worden bedrijven responsiever en creëren ze vaak een betere consumentenervaring. Het kunnen verbinden van deze punten is duidelijk iets waar Daniel van houdt, zowel als iemand met een achtergrond in marketing als een gave voor taalkunde. En dankzij technologie en een groeiende vraag naar vertalingen, een wereldwijde industrie van 40 miljard dollar, heeft Daniel de vrijheid om dit te doen vanuit een rustiek huisje met uitzicht op de Aramo-bergen.

We stappen met z'n drieën in de auto en rijden naar de top van de heuvel, en van intense zonnestralen tot een paar magisch verlichte paarden, ik kan niet geloven wat ik zie. Normaal gesproken zouden we lopen, maar zodra de zon ondergaat, begint het ondraaglijk koud en winderig te worden, dus ik ben dankbaar dat we de gemakkelijke weg naar boven hebben genomen. Zodra we terug zijn bij het huisje, steekt Leah de houtkachel aan en beginnen we met het bereiden van hapjes en drankjes. Hun buurman, Jan, een Nederlandse kunstenaar van in de zestig, voegt zich een paar minuten later bij ons. Net als Daniel en Leah is Jan over de hele wereld geweest, maar tegenwoordig blijft hij liever dicht bij huis. We trekken een fles rode wijn open en proosten op elkaar, en de komende twee uur bespreken we alles, van het Instagram-algoritme tot kernfusie. Hoewel het waar is dat technologie ons kan aanmoedigen om minder sociaal en misschien zelfs robotachtiger te zijn, voelt een levendig etentje met drie mede-vreemden in een huisje rechtstreeks uit Roodkapje tegenwoordig volkomen normaal. En ik heb digitale media te danken aan deze introductie - en een verbinding die nog vele jaren zal duren.